Zekat, İslam’ın beş temel ibadetinden biri olup, kelime anlamı olarak “artmak, çoğalmak ve temizlenmek” manalarına gelir. Dini bakımdan ise belirli mal varlığına sahip (yani nisap miktarının üzerinde) Müslümanların, yılda bir defa fakir ve ihtiyaç sahibi kimselere belli oranda yardımda bulunmasıdır. Bu ibadet, hem malı manen temizler hem de toplumda yardımlaşma ve dayanışmayı güçlendirir.
Kur’an-ı Kerim’de, Tevbe Suresi, 60. ayette zekat verilebilecek 8 grup insan şöyle belirtilmiştir.
Fakirler: Temel ihtiyaçlarını karşılayacak yeterli malı bulunmayanlar.
Miskinler: Hiçbir geliri veya işi olmayan, muhtaç durumda olanlar.
Borçlular:Ödemekte güçlük çektiği meşru borçları olanlar.
Yolda Kalanlar (İbnü’s-Sebil): Yolculuk sırasında parasız kalmış, ihtiyaç sahibi olmuş kimseler.
Allah Yolunda Çalışanlar: İslam toplumunun ve insanlığın yararına faaliyetlerde bulunanlar.
Zekat Memurları: Zekat toplayan, dağıtan veya bu işte resmi görevli olanlar.
Kalpleri İslam’a Isındırılmak İstenenler (Müellefetü’l-Kulub): Yeni Müslüman olmuş veya desteğe ihtiyacı olanlar.
Hürriyetine Kavuşmak İsteyen Köleler (Rikab): Tarihsel olarak köleliğin kaldırılmasında kullanılmış, günümüzde fiilî kölelik pek kalmadığı için uygulanma alanı farklılaşmıştır.
Zekat nisap miktarına ulaşan malın (altın, para, ticari mal vb.) 40’ta 1’i (yani %2.5’i) oranında verilir. Kişi, borçları ve zaruri ihtiyaçları (ev, araç, temel yaşam giderleri) çıktıktan sonra elinde kalan, nisap miktarı veya üzerinde bir mala sahipse, o malın üzerinden bir hicri yıl geçtiğinde zekat vermekle yükümlüdür.
Örnek: 300.000 TL nakit parası, borç düşüldükten sonra size ait ise ve üzerinden bir yıl geçtiyse, 300.000 TL’nin %2,5’i olan 7.500 TL’yi zekat olarak vermeniz gerekir.
Dilerseniz Zekat Hesaplama sayfamız üzerinden zekatınızı hesaplayabilirsiniz.
Zekâtın miktarı sabit bir rakama değil, malın üzerinden %2.5 (yani 40’ta 1) esasına göre hesaplanır. Dolayısıyla zekat miktarı denildiğinde aslında kastedilen, o yıl nisap miktarının hesaplanmasında kullanılan altın veya gümüşün güncel fiyatıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı ve çeşitli kuruluşlar, altın fiyatları ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak her yıl ortalama bir nisap tutarı hesaplamaktadır. Altın veya gümüşün birim fiyatına göre 80,18 gram altın değerinde bir meblağ, nisap olarak kabul edilebilir.
Zekat vermek için kesin bir dönem veya ay sınırlaması yoktur; ancak birçok Müslüman, özellikle rahmet ve bereket mevsimi olan Ramazan ayında zekatını vermeye özen gösterir. Zekat vermek için önemli olan, nisap miktarına ulaştıktan sonra bir hicri yılın geçmesidir.
Nisap, zekat ibadetinin farz olması için kişinin sahip olması gereken asgari mal miktarıdır. Altın için bu miktar yaklaşık 80,18 gram olarak kabul edilir. Bu miktarı aşan servete bir yıl sahip olan Müslümanlar, zekat vermekle yükümlü olurlar.
Zekat, anne-baba, dede-nene, çocuk ve torun gibi bakımı zaten sorumluluğumuzda olan kimselere verilmez. Ancak bir kardeşiniz veya başka yakınlarınız gerçekten fakir ise onlara zekat vermek caizdir.
Kişi, bakmakla yükümlü olduğu üst (anne-baba, dede-nene) ve alt (çocuk, torun) soyuna zekat veremez. Çünkü bu kimselere zaten nafaka yükümlülüğü bulunmaktadır. Dolayısıyla torun, maddi zorluk çekse bile, dedenin/nenenin ona zekat vermesi caiz görülmez. Ancak başka aile büyükleri veya akrabalar, duruma göre toruna maddi yardımda bulunabilirler.
Zekat Farzdır: Nisap miktarının üzerinde mala sahip olan Müslümanların her yıl vermesi gerekir.
Oran %2.5 (1/40): Sahip olunan malın üzerinden, temel ihtiyaçlar ve borçlar çıkarıldıktan sonra 1/40 oranında zekat verilir.
Kimlere Verilmez: Kimlere Verilmez: Anne-baba, eş, çocuklar ve torunlar gibi bakmakla yükümlü olduğunuz akrabalara zekat verilmez.
Zaman Sınırlaması Yoktur:Nisap miktarı elde bulunduktan sonra bir hicri yıl
geçtiğinde zekatın verilmesi gerekir. Çoğu Müslüman zekatını mübarek Ramazan ayında vermeyi tercih eder.
Bu konuda daha detaylı bilgi almak için tıklayınız:
https://islamansiklopedisi.org.tr/zekat
Hayrat Yardım olarak bağışçılarımızdan gelen zekatları şu şekilde değerlendiriyoruz:
İhtiyaç Analizi: Yurt içi ve yurt dışındaki temsilcilerimiz, muhtaç aileleri,
yetimleri ve öğrenci gruplarını tespit eder.
Toplanan Zekâtların Tasnifi: Yapılan bağışlar, zekat, fitre, fidye gibi kategorilere göre ayrılır.
Yerinde Teslim: Temsilcilerimiz ve gönüllülerimiz aracılığıyla yardımlar,
bizzat ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır.
Bu sayede zekatlarınız, güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır.
Siz de derneğimiz üzerinden zekat bağışında bulunmak için:
• Web sitemiz üzerinden online bağış yapabilirsiniz.
• EFT/Havale yoluyla banka hesap numaralarımıza bağış yapabilirsiniz.
• Temsilcilerimizle iletişim kurabilirsiniz.
• 444 36 74 çağrı merkezimizle iletişime geçebilirsiniz.
Zekatla alakalı daha detaylı sorular