Zekat, İslam’ın beş temel ibadetinden biri olup, kelime anlamı olarak “artmak, çoğalmak ve temizlenmek” manalarına gelir. Dini bakımdan ise belirli mal varlığına sahip (yani nisap miktarının üzerinde) Müslümanların, yılda bir defa fakir ve ihtiyaç sahibi kimselere belli oranda yardımda bulunmasıdır. Bu ibadet, hem malı manen temizler hem de toplumda yardımlaşma ve dayanışmayı güçlendirir.
Kur’an-ı Kerim’de, Tevbe Suresi, 60. ayette zekat verilebilecek 8 grup insan şöyle belirtilmiştir:
Fakirler: Temel ihtiyaçlarını karşılayacak kadar malı bulunan ancak geliri yetersiz olan kişidir.
Miskinler: Hiçbir malı ve geliri olmayan kişidir.
Zekat Memurları (Âmilüne ‘Aleyha): Zekât organizasyonunun her aşamasında görev alan tüm memurları ya da kurumu kast etmektedir.
Kalpleri İslam’a Isındırılmak İstenenler (Müellefetü’l-Kulub): İslam'a yakınlaştırılmaları amaçlanan ve Müslümanlara zarar vermelerinin önüne geçilmek istenen kimselerdir.
Köleler (Rikab): Sözleşmeli köleler (mükâteb), tutuklu ve esirlerdir.
Borçlular (El-Gârimîn): Borç altında olan ve bu borcu ödeyecek malı bulunmayan kimselerdir.
Allah Yolunda Çalışanlar (Fî-Sebîlillah): Bu kısma; cihat, hac, ilim talebeleri ve ila-yı kelimetullah ile ilgili yapılan tüm faaliyetler dâhil edilmektedir.
Yolda Kalanlar (İbnü’s-Sebil): Yolculuk sırasında parasız kalmış, ihtiyaç sahibi olmuş kimseler.
Zekat nisap miktarına ulaşan malın (altın, para, ticari mal vb.) 40’ta 1’i (yani %2.5’i) oranında verilir. Kişi, borçları ve zaruri ihtiyaçları (ev, araç, temel yaşam giderleri) çıktıktan sonra elinde kalan, nisap miktarı veya üzerinde bir mala sahipse, o malın üzerinden bir hicri yıl geçtiğinde zekat vermekle yükümlüdür.
Örnek: 300.000 TL nakit parası, borç düşüldükten sonra size ait ise ve üzerinden bir yıl geçtiyse, 300.000 TL’nin %2,5’i olan 7.500 TL’yi zekat olarak vermeniz gerekir.
Dilerseniz Zekat Hesaplama sayfamız üzerinden zekatınızı hesaplayabilirsiniz.
Zekâtın miktarı sabit bir rakama değil, malın üzerinden %2.5 (yani 40’ta 1) esasına göre hesaplanır. Dolayısıyla zekat miktarı denildiğinde aslında kastedilen, o yıl nisap miktarının hesaplanmasında kullanılan altın veya gümüşün güncel fiyatıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı ve çeşitli kuruluşlar, altın fiyatları ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak her yıl ortalama bir nisap tutarı hesaplamaktadır. Altın veya gümüşün birim fiyatına göre 80,18 gram altın değerinde bir meblağ, nisap olarak kabul edilebilir.
Zekat vermek için kesin bir dönem veya ay sınırlaması yoktur; ancak birçok Müslüman, özellikle rahmet ve bereket mevsimi olan Ramazan ayında zekatını vermeye özen gösterir. Zekat vermek için önemli olan, nisap miktarına ulaştıktan sonra bir hicri yılın geçmesidir.
Nisap, zekât ibadetinin farz olması için kişinin sahip olması gereken asgari mal miktarıdır. Zekâtın nisap miktarı, malların türüne göre değişmektedir.
Para, altın, gümüş, para yerine geçen madenler ile ticari malların ve madenlerin nisap miktarı 80,18 gram altın değeridir. Bu durumda, zekât oranı %2,5 olarak uygulanmaktadır.
Küçükbaş hayvanlar (keçi, koyun): Nisap miktarı 40 tanedir. Bu durumda, 1 koyun zekât olarak verilir ve malın artışına göre gereken miktar belirlenir
Büyükbaş hayvanlar (sığır, manda): Nisap miktarı 30 tanedir. Bu durumda, 2 yaşına girmiş 1 dana zekât olarak verilir ve malın artışına göre gereken miktar belirlenir.
Deve: Nisap miktarı 5 tanedir. Bu durumda, 1 koyun zekât olarak verilir ve malın artışına göre gereken miktar belirlenir.
Toprak ürünlerinin nisap miktarı 5 vesk’tir. Günümüzde buğday için bu miktar 635 kg, diğer ürünler için 653 kg ile 1000 kg arasında değişmektedir.
Yağmur suyu ile sulanan ürünlerde zekât oranı %10 (1/10), diğer sulama yöntemlerinde ise %5 (1/20) olarak belirlenmiştir.
Zekat, anne-baba, dede-nene, çocuk ve torun gibi bakımı zaten sorumluluğumuzda olan kimselere verilmez. Ancak bir kardeşiniz veya başka yakınlarınız gerçekten fakir ise onlara zekat vermek caizdir.
Kişi, bakmakla yükümlü olduğu üst (anne-baba, dede-nene) ve alt (çocuk, torun) soyuna zekat veremez. Çünkü bu kimselere zaten nafaka yükümlülüğü bulunmaktadır. Dolayısıyla torun, maddi zorluk çekse bile, dedenin/nenenin ona zekat vermesi caiz görülmez. Ancak başka aile büyükleri veya akrabalar, duruma göre toruna maddi yardımda bulunabilirler.
Zekat Farzdır: Nisap miktarının üzerinde mala sahip olan Müslümanların her yıl vermesi gerekir.
Oran %2.5 (1/40): Sahip olunan malın üzerinden, temel ihtiyaçlar ve borçlar çıkarıldıktan sonra 1/40 oranında zekat verilir.
Kimlere Verilmez: Kimlere Verilmez: Anne-baba, eş, çocuklar ve torunlar gibi bakmakla yükümlü olduğunuz akrabalara zekat verilmez.
Zaman Sınırlaması Yoktur:Nisap miktarı elde bulunduktan sonra bir hicri yıl geçtiğinde zekatın verilmesi gerekir. Çoğu Müslüman zekatını mübarek Ramazan ayında vermeyi tercih eder.
Bu konuda daha detaylı bilgi almak için tıklayınız: https://islamansiklopedisi.org.tr/zekatHayrat Yardım olarak, bağışçılarımızdan gelen zekâtları, hem yurt içi hem de yurt dışında İslam hukukunun belirlediği amaç ve sınırlar doğrultusunda şu üç ana başlık altında değerlendiriyoruz:
Bu bölümde; fakir ve miskinlerden, yetim, dul kadın, yaşlı, engelli, öğrenci, mülteci, savaş mağdurları, yerinden edilmiş kişiler ve afetzedeler gibi çalışamayacak veya çalışma gücü olmayan muhtaçlar yer almaktadır. Bu kişilere, ihtiyaçlarına göre nakdi, ayni (gıda, iftar ve giyim) ve barınma yardımları yapıyoruz.
Bu bölümde; çalışabilen ancak sermayesi veya gerekli araç-gereçleri olmayan kişilere yönelik yardımlar sunulmaktadır. Bu kişilere, bildikleri işi kurabilmeleri için nakdi yardım sağlıyor ve eksik araç-gereç temin ediyoruz. Ayrıca, işleri başarıyla yapabilmeleri ve kendi ayakları üzerinde durmaya başlamalarına kadar takip ve rehberlik desteği sağlıyoruz.
Bu kısımda; ilim talebeleri, dini yüceltmek için çalışanlar ve İslam'ı kabul edenlerin İslam’ı kalplerinde güçlendirmelerine yönelik yardımlar yer almaktadır.
Yerinde Teslim: Bu faaliyetleri, hem yurt içinde hem de yurt dışında temsilcilerimiz, partnerlerimiz ve gönüllülerimiz aracılığıyla yürütüyor ve yardımları doğrudan ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyoruz
Bu sayede, zekâtlarınız güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır.
Hayrat Yardım'a Nasıl Zekat Bağışı Yapabilirim?
• Web sitemiz üzerinden online bağış yapabilirsiniz.
• EFT/Havale yoluyla banka hesap numaralarımıza bağış yapabilirsiniz.
• Temsilcilerimizle iletişim kurabilirsiniz.
• 444 36 74 çağrı merkezimizle iletişime geçebilirsiniz.
Zekatla alakalı daha detaylı sorular